پژوهش و طراحی فضاهای کودک و نوجوان در یادمان های دفاع مقدس

ﭼﮑﯿﺪه:

ﮐﻮدﮐﯽ و ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ از ﺑﻨﯿﺎدي ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎﻃﻊ رﺷﺪ اﻧﺴﺎن ﺑﻮده و در اﯾﻦ دوران اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ اﻓﺮاد ﭘﺎﯾﻪ رﯾﺰي ﻣﯽ ﺷﻮد .ﺗﺠﺮﺑﻪ دوران ﮐﻮدﮐﯽ و ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ اﻫﻤﯿﺖ در ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺖ در رﻓﺘﺎر ﻓﺮد در اﺑﻌﺎد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن زﻧﺪﮔﯽ آﯾﻨﺪه دارد . ﻫﺮ ﮐﺸﻮري اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﺪ راه ﻋﺰت و ﺳﺮﺑﻠﻨﺪي را ﻃﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﻗﻠﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﺮﻓﺖ رﻫﯿﺎﺑﺪ، ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ وﯾﮋه اي ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺧﻮد داﺷﺘﻪ و در ﺗﺮﺑﯿﺖ و ﭘﺮورش اﯾﻦ اﻓﺮاد در ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪﮔﯽ ﻟﺤﻈﻪ اي ﻓﺮوﮔﺬار ﻧﺸﻮد. ﺣﺎل ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﯾﺮان ﺑﺮاي داﺷﺘﻦ ﻓﺮزﻧﺪاﻧﯽ اﯾﺮاﻧﯽ اﺳﻼﻣﯽ اﻧﻘﻼﺑﯽ در ﺟﻬﺎﻧﯽ آﮐﻨﺪه از ﺧﺼﻮﻣﺖ و ﮐﯿﻨﻪ ورزي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﺮان اﺳﻼﻣﯽ، ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ از ﻫﻤﺎن دوران ﮐﻮدﮐﯽ و ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ، راه و روﺷﯽ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮاي ﺗﺮﺑﯿﺖ اﯾﻦ ﻧﺴﻞ ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﯿﺮد. ﮔﻨﺠﯿﻨﻪ دﻓﺎع ﻣﻘﺪس و ارزش ﻫﺎي ﻧﻬﻔﺘﻪ در آن ﯾﮑﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﺎك و اﺻﯿﻞ ﺑﺮاي رﺷﺪ و ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻓﺮزﻧﺪان اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﺳﺖ . ﻓﺮﺻﺖ ﺳﻔﺮﻫﺎ و اردوﻫﺎي راﻫﯿﺎن ﻧﻮر ﻧﯿﺰ ﺷﺮاﯾﻄﯽ را ﻣﻬﯿﺎ ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻬﻢ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد. ﻟﺬا ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ و ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﺷﺮاﯾﻄﯽ اﯾﺪه آل در اﯾﻦ ﺳﻔﺮ زﯾﺎرﺗﯽ - ﺳﯿﺎﺣﺘﯽ و ﻧﯿﺰ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي ﺣﺪاﮐﺜﺮي از ﻣﻮاﻫﺐ آن ﺿﺮورﯾﺴﺖ ﺗﺎ ﺷﺮاﯾﻂ و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺣﻀﻮر ﻋﺰﯾﺰان ﮐﻮدك و ﻧﻮﺟﻮان در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﯾﺎدﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯿﺴﺮ ﺷﻮد. ﻣﻨﺎﻃﻖ ﯾﺎدﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺗﺠﻬﯿﺰ و آﻣﺎده ﺳﺎزي ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ در ﺧﻮر ﮐﻮدك و ﻧﻮﺟﻮان اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻮده و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ در زﻣﺎن ﺣﻀﻮر اﯾﻦ ﻋﺰﯾﺰان در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﯾﺎدﻣﺎﻧﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﺎﻣﻊ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت دوران ﮐﻮدﮐﯽ و ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ اﯾﻦ دوران، ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه رﻓﺘﺎر و آﺳﯿﺐ ﻫﺎي اﯾﻦ دوران و ﻧﯿﺰ ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺨﺶ در اﯾﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ از رﺷﺪ اﻧﺴﺎن، ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ از اﯾﻦ دوران ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ . ﺳﭙﺲ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﮐﺎر ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻋﺰﯾﺰان ﯾﻌﻨﯽ ﻓﻀﺎي دﻓﺎع ﻣﻘﺪس ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ . در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﮔﺮدﺷﮕﺮي و ﮔﺮدﺷﮕﺮ ﺟﻨﮓ، اﺑﻌﺎد ﮔﺮدﺷﮕﺮي دﻓﺎع ﻣﻘﺪس، ارزش ﻫﺎي دﻓﺎع ﻣﻘﺪس و روﯾﮑﺮد ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ در اﯾﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. در اداﻣﻪ ﻓﻀﺎي راﻫﯿﺎن ﻧﻮر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﻄﻪ اﻫﺮﻣﯽ در اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ارزش ﻫﺎي دﻓﺎع ﻣﻘﺪس ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪ. از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻓﻀﺎﺳﺎزي و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺎزي از ﮐﻠﯿﺪي ﺗﺮﯾﻦ اﻗﺪاﻣﺎت در زﻣﯿﻨﻪ ﮐﻮدك و ﻧﻮﺟﻮان در ﯾﺎدﻣﺎن ﻫﺎي دﻓﺎع ﻣﻘﺪس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺑﻌﺎد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﯾﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﭼﻮن؛ ﺑﺎزي در اﯾﺮان، ﺑﺎزي از ﻣﻨﻈﺮ اﺳﻼم و دﯾﮕﺮ ادﯾﺎن، ﺑﺎزي از دﯾﺪﮔﺎه ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان و ﻓﻮاﯾﺪ ﺑﺎزي ﭘﺮداﺧﺘﻪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردي ﻫﺎﯾﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻀﺎﺳﺎزي و ﺑﺎزي ﺑﺮاي ﮐﻮدك و ﻧﻮﺟﻮان در ﺟﻬﺎن ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺳﭙﺲ ﺑﺮ اﺳﺎس و ﻣﻌﯿﺎر ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺑﻪ اراﺋﻪ ﻓﻀﺎﺳﺎزي و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺎزي در ﻗﺎﻟﺒﯽ ﻣﺨﺘﺺ ﮐﻮدك و ﻧﻮﺟﻮان اﯾﺮاﻧﯽ اﺳﻼﻣﯽ اﻧﻘﻼﺑﯽ اﻗﺪام ورزﯾﺪه ﺷﺪ . در ﻓﻀﺎﺳﺎزي ﻫﺎ و ﺑﺎزي ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺑﻌﺎدي ﭼﻮن ﺑﻌﺪ ﻫﻮﯾﺘﯽ، ﺑﻌﺪ ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ و ﺑﻌﺪ ﺳﺮﮔﺮﻣﯽ و ﻧﺸﺎط ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﺑﺎزي ﻫﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮدﯾﺪ. در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﯾﺎدﻣﺎن ﻫﺎي ﺟﻨﻮب و ﺟﻨﻮب ﻏﺮب ﮐﺸﻮر ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﻫﺮ ﯾﺎدﻣﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرد اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ از ﺑﻌﺪ؛ اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﺣﻀﻮر ﮐﻮدك و ﻧﻮﺟﻮان، اﻗﺪاﻣﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻋﺰﯾﺮان، ﻧﻘﺎط ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ و ﻗﻮت، ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎ و ﺑﺮرﺳﯽ ورودي ﻫﺎ و ﻧﺤﻮه ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﮐﻮدك و ﻧﻮﺟﻮان و ... ﺑﺮرﺳﯽ و ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻫﺪف ﮔﺬاري و ﮔﺮوه ﻫﺎﯾﯽ ﺳﻨﯽ ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر در آن ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮔﺮدﯾﺪ. در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﻫﺮ ﯾﺎدﻣﺎن، ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﺎزي و ﻓﻀﺎﺳﺎزي از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺎزي ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه در ﺑﺨﺶ ﻗﺒﻞ، اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﺮاي ﻫﺮ ﯾﺎدﻣﺎن ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮔﺮدﯾﺪ . در ﻫﺮ ﯾﺎدﻣﺎن ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﻮق، ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮاي ﻏﺮﻓﻪ و ﻃﺮاﺣﯽ ﻏﺮﻓﻪ ﻫﻢ اﻗﺪام ﺷﺪ و ﻃﺮاﺣﯽ اﻟﻤﺎن و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺒﻠﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﮐﻮدك و ﻧﻮﺟﻮان از دﯾﮕﺮ اﻗﺪاﻣﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.

ﮐﻠﯿﺪ واژه : ﮐﻮدك و ﻧﻮﺟﻮان، ﯾﺎدﻣﺎن، دﻓﺎع ﻣﻘﺪس، ﻓﻀﺎﺳﺎزي، ﺑﺎزي