ارتش جمهوری اسلامی ایران، عملیات آفندی «بیت‌المقدس۵» را در روز ۲۲ فروردین ماه سال ۱۳۶۷ در مناطق غربی کشور انجام دادکه به دنبال آن کلیه ارتفاعات غربی پنجوین از نیروهای عراقی پاکسازی می‌شود و خلبانان شجاع نیروی هوایی با تهاجم به ادوات نیروهای بعث، خسارات جبران‌ناپذیری را به آنها وارد می‌آورند.

به گزارش راهیان نور،  در سال پایانی جنگ به ویژه در ماه‌های اول سال ۱۳۶۷ توازن قدرت به نفع نیروهای عراقی در حال تغییر بود اما این مطلب مانع از انجام عملیات‌های محدود توسط نیروهای ایرانی نگردید.

بر این اساس، عملیات بیت‌المقدس۵ توسط لشکر ۲۸ پیاده کردستان از نیروی زمینی ارتش طراحی و همراه یگان‌های تیپ ۲۵ تکاور در روز ۲۲ فروردین ماه سال ۱۳۶۷ اجرا شد که  در منطقه عمومی مریوان، تصرف ارتفاعات کله قندی، سنگ معدن و شاخ کن شوکت اهداف این عملیات به شمار می‌رفت.

هر چند عملیات مذکور به صورت محدود اجرا شد ولی موفقیت آن می‌توانست تا حدودی روحیه نیروهای خودی را تقویت کرده و روند پیروزی‌های عراق را متوقف کرده و یا کند سازد.

در این عملیات دلاورمردی‌های رزمندگان اسلام به ویژه سرلشکر شهید «ایرج آبگون» در تاریخ جنگ به یادگار مانده است. ضمن این که سرلشکر شهید «حمید نفس الامری» در این عملیات و در منطقه مریوان به شهادت رسید. این عملیات چهار روز به طول انجامید.

هدف‌های پیش‌بینی شده در طرح عملیات آفندی بیت‌المقدس ۵ به تصرف نیروهای خودی درآمد و تعداد قابل توجهی از نیروهای دشمن کشته و زخمی شده و ۳۰ نفر از نیروهای دشمن به اسارت درآمدند و همچنین  جنگ‌افزار انفرادی به همراه مقادیر قابل توجهی از وسایل مخابراتی به غنیمت نیروهای خودی درآمد.

درزیر گزارشی از شرح  این عملیات را می خوانید:

عمليات بيت المقدس 5 ، با رمز مبارك يا اباعبداللّه الحسين (ع) و با هدف وارد كردن ضربه به سازمان رزمي دشمن در منطقه عمومي پنجوين به مرحله ي اجرا گذاشته شد . در اين عمليات ، خطوط مقدم دشمن توسط رزمندگان نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران درهم كوبيده شد و ادوات زرهي آنان مورد هدف قرار گرفت . ارتش اسلام كه در شروع عمليات ، با نفوذ به عمق مواضع دشمن ، آن ها را دچار سردرگمي شديد كرده بود ، در بعد از ظهر همان روز با يورش به گردان‏ هاي دشمن بعثي ، تعداد زيادي از آنان را به هلاكت مي ‏رسانند .

رزمندگان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران با عبور از میدان‌های مین، موانع ایذایی و طبیعی به مواضع دشمن هجوم می‌برند و پس از درگیری سخت خطوط مقدم دشمن را درهم می‌کوبند و آنها را وادار به فرار از ارتفاعات مرزی می‌کنند.

در اين حمله ، ارتفاعات حساس و مهم منطقه نيز از نيرو هاي عراقي پاكسازي شدند. در اين ميان و با حمايت خلبانان شجاع نيروي هوايي ارتش ، در حدود چهل كيلومتر مربع از منطقه عملياتي پنجوين آزاد شده و تحريكات بعدي دشمن خنثي گرديد .

در اين عمليات ، خطوط مقدم دشمن توسط رزمندگان نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران درهم كوبيده شد و ادوات زرهي آن‌ها مورد هدف قرار گرفت. همچنين ارتفاعات ؛ 1680، 1823، 1470، 1540، 1560، 1830 از اشغال ارتش متجاوز صدام آزاد و تمام ارتفاعات غربي پنجوين پاكسازي شد.

ضربه‌ای‌ کاری‌ به‌ سازمان‌ زرهی‌ دشمن‌

در آخرین‌ ماه‌های‌ جنگ‌ هشت‌ ساله‌ ایران‌ و عراق‌ و هنگامی‌ که‌ نیروهای‌ ایران‌ با پیروزی‌ کامل، موفق‌ به‌ پیشروی‌ در خاک‌ دشمن‌ و آزادسازی‌ مناطق‌ و شهرهای‌ مهمی‌ همچون‌ «حلبچه» کردستان‌ عراق‌ شده‌ بودند، یک‌ عملیات‌ انهدامی‌ برای‌ ضربه‌ زدن‌ به‌ ماشین‌ جنگی‌ ارتش‌ عراق‌ در منطقه‌ عمومی‌ «پنجوین» صورت‌ گرفت.

این‌ منطقه‌ پیوسته‌ صحنه‌ رویارویی‌ قوای‌ خودی‌ و دشمن، از جمله‌ عملیات‌ «والفجر4» بود. این‌ یورش‌ بی‌امان‌ را نیروی‌ زمینی‌ سپاه‌ پاسداران‌ انقلاب‌ اسلامی‌ به‌ فرماندهی‌ و هدایت‌ قرارگاه‌ «رمضان» به‌ اجرا گذاشت.

طی‌ این‌ عملیات، یگان‌های‌ عمل‌ کننده‌ خودی‌ در شامگاه‌ ۲۲ فروردین‌ ماه‌ ۱۳۶۷ با رمز «یا اباعبدالله‌ الحسین(ع)» به‌ مواضع‌ نیروهای‌ عراقی‌ حمله‌ برده‌ و طی‌ روزها درگیری‌ و نبرد، ۴۵ دستگاه‌ تانک‌ و نفربر و صدها خودروی‌ نظامی‌ و ده‌ها قبضه‌ سلاح‌ سبک‌ و نیمه‌ سنگین‌ دشمن‌ را منهدم‌ و به‌ لشکر ۲۷ ارتش‌ عراق‌ تلفات‌ و خسارات‌ چشمگیری‌ وارد آوردند. همچنین‌ در عملیات‌ بیت‌المقدس ۵ تعداد ۳۸۱۰ تن‌ از نیروهای‌ دشمن‌ کشته‌ و زخمی‌ شده‌ یا به‌ اسارت‌ نیروهای‌ خودی‌ درآمدند.

در این درگیری، تعدادی از ادوات زرهی دشمن توسط تانک‌های ایرانی مورد هدف قرار گرفته و به آتش کشیده می‌شود و تعدادی نیز به غنیمت رزمندگان درمی‌آید. اجرای آتش سنگین آتشباری ایران، پیروزی رزمندگان را تسریع می‌کند، به طوری که در نخستین ساعات عملیات، ارتفاعات 1680، 1823، 1470، 1540، 1560، 1830 به دست توانای ارتشیان جان برکف آزاد و تعدادی از بعثیان کشته یا زخمی می‌شوند و تعدادی نیز به اسارت درمی‌آیند.

با روشن شدن هوا، هوانیروز و نیروی هوایی نیز وارد عمل می‌شوند و به انهدام امکانات و ادوات زرهی دشمن می‌پردازند و ضربات سنگینی به آنها وارد می‌آورند. در ادامة عملیات، تنگه نال یاری تحت کنترل کامل ارتش اسلام درمی‌آید. در این عملیات، دو تیپ و پنج گردان عراق متلاشی شده و 45 دستگاه تانک و نفربر، تعداد زیادی خودرو و نیز 20 قبضه توپ به آتش کشیده می‌شود.

ارتش اسلام، که در شروع عملیات، با نفوذ به عمق مواضع دشمن، آنها را دچار سردرگمی شدید کرده بود، در بعدازظهر همان روز با یورش به گردانهای 8 و 18 توپخانة لشکر 27 و گردان صلاح‌الدین، حدود 800 نفر از آنها را کشته و زخمی می‌کنند و 75 نفر را به اسارت می‌گیرند.

در این حمله ارتفاعات حساس و مهم 1670 و 1380 معروف به شاخ شوکت در شمال غربی پنجوین مشرف بر شهر نظامی بوبان آزاد می‌شود.

به دنبال آن کلیه ارتفاعات غربی پنجوین از نیروهای عراقی پاکسازی می‌شود و خلبانان شجاع هوانیروز و نیروی هوایی با تهاجم به مواضع و ادوات نیروهای بعث، تلفات و خسارات جبران‌ناپذیری را به آنها وارد می‌آورند و با حمایت شایستة آنها قسمتی از خاک میهن اسلامی و حدود 40 کیلومترمربع از منطقة عملیاتی پنجوین آزاد می‌شود. با عکس‌العمل نیروهای اسلام، تحرکات بعدی دشمن خنثی و امکان هرگونه عکس‌العمل از آنها سلب شده و ناامیدانه در مواضع جدید خود مستقر می‌شوند و رزمندگان اسلام نیز به تثبیت مواضع خود می‌پردازند.

سرتیپ جمالی جانشین وقت فرماندهی نیروی زمینی ارتش:

«رزمندگان اسلام در نخستین ساعات عملیات بیت‌المقدس 5 به تمامی اهداف خود به طور کامل دست یافتند. ارتشیان اسلام تا 15 کیلومتری عمق خاک عراق پیش رفته و با استقرار سریع بر ارتفاعات مهم منطقه، محورهای تدارکاتی دشمن را در تیررس خود قرار دادند که این اقدام به قرار باقیماندة نیروهای عراقی و اختلال در تدارکات دشمن منجر شده است.»

سرتیپ انصاری فرمانده وقت هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران:

«خلبانان هوانیروز در این عملیات با انجام 193 سورتی پرواز در شرایط بسیار سخت و زیر بمبارانهای دشمن وظایف خود را به بهترین وجه انجام دادند.»


نقشه عملیات